Μέρτον, Ρόμπερτ

(Robert Merton, Νέα Υόρκη 1944 –). Αμερικανός μαθηματικός και οικονομολόγος. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, το 1967 έλαβε διδακτορικό τίτλο στα εφαρμοσμένα μαθηματικά από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (CalTech), ενώ συνέχισε διεξάγοντας σπουδές οικονομικών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ)· οι μαθηματικές γνώσεις του τον βοήθησαν στην ανάλυση περίπλοκων καταστάσεων. Στο ΜΙΤ διεξήγαγε έρευνα σχετικά με την αποτίμηση ομολογιών, η οποία τον εισήγαγε στην έννοια της μέγιστης αναμενόμενης ωφέλειας και στην εφαρμογή της στη βέλτιστη επιλογή χαρτοφυλακίου σε στατικό περιβάλλον, επιχειρώντας να την συνδυάσει με τη διαχρονική βελτιστοποίηση της ισόβιας κατανάλωσης υπό σταθερές συνθήκες, όπως αυτή περιγράφεται στο αναπτυξιακό μοντέλο. Το 1969 εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό του ΜΙΤ, διδάσκοντας γενικά χρηματοοικονομικά και ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές. Η πρώτη δημοσιευμένη εργασία του ήταν η Βέλτιστη Κατανάλωση και Κανόνες Χαρτοφυλακίου σε ένα Μοντέλο Συνεχούς Χρόνου, η οποία παρουσιάστηκε το 1970 στο δεύτερο διεθνές συνέδριο της Οικονομετρικής Ένωσης και δημοσιεύθηκε έναν χρόνο αργότερα. Από την πρώτη ακαδημαϊκή περίοδο παρουσίασε τη διαχρονική επιλογή χαρτοφυλακίου, τον τύπο των Μπλακ και Σόουλς για την αποτίμηση των δικαιωμάτων, καθώς και την αντιστάθμιση και την εφαρμογή της στην αποτίμηση των υποχρεώσεων μιας επιχειρηματικής μονάδας. Στην πρώτη περίοδο της παρουσίας του στο ΜΙΤ επεχείρησε να προτυποποιήσει τις στοχαστικές διαδικασίες συνεχούς χρόνου με συνεχόμενες αποφάσεις από τους ενεχόμενους. Τα μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποίησε ήταν αρκετά πιο περίπλοκα από τα συνήθη μοντέλα ασυνεχούς χρόνου, αλλά η ακρίβεια των αποτελεσμάτων σημαντικά μεγαλύτερη. Κατά την πρώτη δεκαετία επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη δυναμικών μοντέλων βέλτιστης ισόβιας κατανάλωσης και επιλογής χαρτοφυλακίων και στην ισότιμη αποτίμηση στοιχείων ενεργητικού. Συνεργάστηκε με τον Μάιρον Σόουλς στην ορθολογική αποτίμηση των δικαιωμάτων και στην στρατηγική της αντιστάθμισης των κινδύνων. Παράλληλα, μελέτησε διαφορετικά μοντέλα κοινωνικής ασφάλισης και τις αποδόσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων και εφήρμοσε το μοντέλο της αποτίμησης δικαιωμάτων στην απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών. Ακόμη, ερεύνησε τις αποδόσεις χαρτοφυλακίων, προκειμένου να συνδυάσει τη σχετική μεταβολή μερισμάτων και κερδών και αξιολόγησε τις επιλογές των επενδυτών στη διάρκεια του χρόνου. Το 1988 εγκατέλειψε το ΜΙΤ, προκειμένου να συνεχίσει το διδακτικό και ερευνητικό έργο του στο Χάρβαρντ, όπου είχε την δυνατότητα να επεκτείνει το αρχικό έργο του και παράλληλα να μελετήσει τα πλαίσια και αποτελέσματα της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης και της θεωρίας της γενικής ισοτιμίας. Ταυτόχρονα, ερεύνησε τις αλλαγές που προκαλεί η τεχνολογία των χρηματοοικονομικών στους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και στη λειτουργία της αγοράς. Μαζί με τον συνεργάτη του Μάιρον Σόουλς συμμετείχαν στην ίδρυση της επενδυτικής εταιρίας διαχείρισης αντισταθμιστικών κεφαλαίων (1993), η οποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη νομισματική κρίση του 1998 και εξαναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση. Το 1997 τιμήθηκε με τον Μάιρον Σόουλς με το βραβείο Νόμπελ οικονομικών για την ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου αποτίμησης των χρηματοοικονομικών παραγώγων.